Er wordt al een tijdje aan gewerkt: de nieuwe Europese copyrightwet. Momenteel staat de media bol van berichten over het omstreden artikel 13, dat het moeilijker gaat maken om filmpjes of muziek te delen waarop auteursrecht van toepassing is. Vooral voor grote jongens als Facebook en YouTube is artikel 13 een doorn in het oog en zij claimen dat de toekomst van het ‘vrije internet’ in gevaar is. Met al die commotie zouden we bijna vergeten wat copyright echt is.
Copyright en persoonlijkheidsrecht
Copyright (auteursrecht) is het exclusieve recht van de maker om het werk van letterkunde, kunst of wetenschap te publiceren of te verveelvoudigen. De maker kan bijvoorbeeld een tekstschrijver, fotograaf of grafisch ontwerper zijn. Alles wat zij maken valt onder de bescherming van de Auteurswet en zij bepalen dan ook hoe het ontwerp mag worden gebruikt en door wie. Daarnaast heeft de ontwerper de persoonlijkheidsrechten. Deze rechten zijn bedoeld om de reputatie van de ontwerper te beschermen. De ontwerper mag zich onder deze wet verzetten tegen wijzigingen of aantastingen in zijn of haar werk.
Over copyright en persoonlijkheidsrecht kun je honderden pagina’s volschrijven, maar in dit blog houd ik het graag wat dichter bij huis: logo’s en huisstijlen. Want voor dit soort ontwerpen is een nuancering op zijn plaats.
Gebruikersrecht
Wanneer je als opdrachtgever betaalt voor logo en huisstijl ontwerpen, dan betekent dat niet dat je ook automatisch het copyright of persoonlijkheidsrecht krijgt. Wat je krijgt is het gebruikersrecht: het recht om de ontwerpen binnen jouw bedrijf te gebruiken met het doel waar ze voor bestemd zijn. Je logo en huisstijl dragen bij aan de naamsbekendheid van je bedrijf en daarom moet je ze op diverse plekken kunnen gebruiken. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan het gebruiken van het briefpapier voor facturen en offertes, het verwerken van je logo in social media afbeeldingen of het logo door een signmaker op je auto laten plakken. Iedereen die de ontwerpen gebruikt om deze uitingen te maken, dient daarbij het ontwerp intact te laten.
Licenties en overdracht van rechten
Copyright kan door middel van een schriftelijke licentie, en tegen betaling, worden overgedragen aan jou als opdrachtgever. Persoonlijkheidsrechten kun je nooit overnemen. Dat betekent dus dat je wel het recht kunt kopen om zelf te bepalen wat er met de ontwerpen mag worden gedaan en wie ze mag gebruiken, maar je nooit het recht kunt verwerven om een ontwerp te wijzigen of aan te tasten zonder toestemming van de maker.
Wil je meer weten over copyright en andere rechten? Kijk dan eens op de website www.auteursrecht.nl. Hier vind je heel veel informatie in begrijpelijke taal. Twijfel je of en hoe je een ontwerp mag gebruiken? Neem dan altijd eerst contact op met de maker en voorkom vervelende situaties.
Graag vermeld ik nog nadrukkelijk dat ik niet juridisch onderlegd ben. De inhoud van dit blog is samengesteld met behulp van online informatie. Bij het schrijven van deze tekst is geen informatie gekopieerd of inbreuk gepleegd op auteursrechten 😉
